درگذشت سیدابراهیم دیباجی پژوهشگر پیشکسوت 2 مرداد 1404 + علت فوت
درگذشت سیدابراهیم دیباجی 2 مرداد 1404 به همراه علت فوت و بیوگرافی اش را در ادامه این بخش از کاشمر سلام می خوانید، با ما همراه باشید.
درگذشت سیدابراهیم دیباجی
سیدابراهیم دیباجی، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات عرب در ۸۹ سالگی از دنیا رفت.
سیدابراهیم دیباجی (متولد ۱۳۱۵)، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران بود.
او از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۵، در لغت‌نامه دهخدا بررسی فرم‌های مؤلفان را برعهده داشت و نیز از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۶، در بخش بررسی و تحقیق کتابخانه مجلس شورا به فهرست‌نگاری کتاب‌های خطی و پژوهش اشتغال یافت.
در سال ۱۳۴۹، به کتابخانه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران دعوت و به‌عنوان کارشناس کتاب‌های فارسی و عربی مشغول کار شد.
دیباجی که دارای تحصیلات حوزوی بود، در سال ۱۳۵۰، مربی گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده شد و در سال ۱۳۶۰، از دانشگاه بیروت دکترا گرفت.
درگذشت استاد دکتر سید ابراهیم دیباجی
دکتر سید ابراهیم دیباجی، استاد ممتاز و پیشکسوت گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران، در روز سه‌شنبه ۲ مرداد ۱۴۰۴ (۲۴ ژوئیه ۲۰۲۵ میلادی) در سن ۸۹ سالگی چشم از جهان فروبست.
خبر درگذشت این استاد گران‌قدر با واکنش گسترده دانشگاهیان، استادان، پژوهشگران و دانشجویان همراه شد.
دانشگاه تهران با صدور اطلاعیه‌ای رسمی، درگذشت او را تسلیت گفت و از خدمات علمی و آموزشی او تجلیل کرد.
هرچند علت دقیق فوت از سوی خانواده یا منابع رسمی اعلام نشد، اما با توجه به کهولت سن و شرایط طبیعی، به نظر می‌رسد وی به مرگ طبیعی دار فانی را وداع گفته باشد.
بیوگرافی دکتر سید ابراهیم دیباجی
سید ابراهیم دیباجی در سال ۱۳۱۵ خورشیدی در ایران متولد شد.
او از همان کودکی در محیطی مذهبی و علمی رشد کرد. هوش سرشار، علاقه به مطالعه، و تربیت سنتی و دینی، زمینه‌ساز مسیری علمی و اخلاقی برای او شد.
وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را با موفقیت پشت سر گذاشت و پس از آن به حوزه علمیه رفت، جایی که با متون فقهی، فلسفی و ادبیات عرب آشنا شد و پایه‌های علمی خود را بنا نهاد.
تحصیلات عالی و آغاز فعالیت‌های علمی سید ابراهیم دیباجی
دکتر دیباجی به دلیل علاقه فراوان به متون دینی، زبان عربی و علوم ادبی، تحصیلات حوزوی خود را با تحصیلات دانشگاهی ادامه داد.
او پس از پایان دوره کارشناسی، وارد مسیر پژوهش‌های عمیق‌تر شد و با فعالیت در مراکز علمی مهم کشور، خود را به عنوان پژوهشگری توانمند معرفی کرد.
در سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۵، دکتر دیباجی با مؤسسه لغت‌نامه دهخدا همکاری داشت.
در این دوران، او به بررسی و تنظیم فرم‌های مؤلفان پرداخت و نقش فعالی در تدوین این اثر مرجع ایفا کرد.
هم‌زمان، از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۶ نیز در کتابخانه مجلس شورای ملی در زمینه فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی فارسی و عربی فعالیت داشت که موجب آشنایی عمیق‌تر او با میراث مکتوب اسلامی شد.
ادامه تحصیل سید ابراهیم دیباجی در خارج و اخذ دکتری
وی برای ادامه تحصیلات عالی راهی خارج از کشور شد و در سال ۱۳۶۰ خورشیدی موفق به اخذ مدرک دکتری از دانشگاه بیروت گردید.
موضوع رساله دکتری او بر پژوهش‌های صرفی، نحوی و تحلیل متون کهن عربی متمرکز بود.
بازگشت او به ایران همراه با آغاز دوران تازه‌ای از تدریس و پژوهش در دانشگاه تهران بود؛ دانشگاهی که بیش از چهار دهه میزبان او در حوزه زبان و ادبیات عرب بود.
خدمات علمی و دانشگاهی سید ابراهیم دیباجی
دکتر دیباجی پس از بازگشت به ایران، به‌عنوان عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات عرب در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران مشغول به کار شد.
وی در کنار تدریس دروس صرف، نحو، بلاغت، متون قدیم، منطق و ادبیات قرآنی، در هدایت پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری نیز بسیار فعال بود.
وی علاوه بر تدریس، در تدوین برنامه‌های درسی، تربیت نسل‌های جدیدی از استادان و پژوهشگران، و ارزیابی علمی آثار پژوهشی دانشگاهی نقش کلیدی داشت.
پژوهش ها و آثار علمی سید ابراهیم دیباجی
دکتر دیباجی پژوهشگری برجسته در زمینه متون کلاسیک و نسخه‌شناسی بود. آثار علمی او تلفیقی از عمق زبانی، دقت ادبی، و دانش حوزوی بود.
برخی از مهم‌ترین فعالیت‌ها و آثار او عبارت‌اند از:
تدوین و نگارش کتاب «الجدید فی الصرف و النحو»: اثری آموزشی و تحلیلی در زمینه صرف و نحو زبان عربی، مورد استفاده دانشجویان رشته الهیات و ادبیات.
کتاب «بدایه البلاغه»: اثری ساده‌سازی‌شده و در عین حال علمی برای آموزش فنون بلاغی و بیانی.
تصحیح و تحلیل رساله‌های عرفانی، فلسفی و منطقی از قرون اسلامی.
تدوین فهرست نسخه‌های خطی در کتابخانه مجلس، به زبان‌های فارسی و عربی، با دقتی بی‌نظیر و نگارشی کاملاً علمی.
مشارکت در لغت‌نامه دهخدا و بررسی دقیق منابع متون عربی.
تألیف و تدریس فرهنگ‌های تحلیلی در منطق، نحو، بلاغت و علوم اسلامی.
گردآوری: کاشمر سلام
