مدت زمان رسیدگی به دادخواست در دیوان عدالت اداری چقدر است؟

معمولا نمی شود یک زمان دقیق مشخص کرد، ولی اگر حدودی بخواهیم بگیم، شعب بدوی، حدود ۳ تا ۶ ماه و تجدیدنظر، حدود ۲ تا ۴ ماه پس از ثبت تجدیدنظر و هیأت عمومی (ابطال مصوبات)، معمولاً طولانی تر، حدود ۸ تا ۱۸ ماه زمان خواهد برد.

در ادامه به موضوع دیوان عدالت اداری، اهمیت این سازمان و پرونده هایی که رسیدگی می کند، را با هم بررسی می کنیم و در انتها می گوییم تنظیم دادخواست به چه نحوی است.

چرا زمان رسیدگی در دیوان عدالت اداری، زمان بر است؟

دیوان عدالت اداری به دلیل اینکه تنها یک شعبه دارد و آن هم در غرب تهران می باشد و حجم پرونده ها در این دادگاه بسیار زیاد است، روند رسیدگی را طولانی تر کرده است.

اما کسانی که شکایت آنها مربوط به مسائل مالی است، مانند شکایت از کارفرما، کمیسیون ماده 100 و یا بیمه تامین اجتماعی، می توانند از دستور موقت استفاده کنند تا با این کار جلوی اجرای حکم گرفته شود.

نحوه پیگیری پرونده در دیوان عدالت اداری

راه های گوناگونی برای پیگیری پرونده های مطروحه در دیوان عدالت اداری وجود دارد. با توجه به اینکه زمان رسیدگی به پرونده ها ممکن است طولانی شود، اطلاع از روش های پیگیری برای شاکیان اهمیت پیدا می کند.

به نقل از مجموعه حقوقی وکیل گستر :

اولین و رایج ترین روشی که در قدیم بود، پیگیری از طریق شماره پرونده است. با ورود به سامانه ساجد و وارد کردن شماره پرونده می توانید آخرین وضعیت پرونده را مشاهده کنید. در گذشته برای این کار معمولاً باید به صورت حضوری مراجعه می شد، اما توسعه خدمات الکترونیکی امکان رصد پرونده را از راه دور فراهم کرده است.

مدتی است که سامانه ساجد از کار افتاده است و تمامی پرونده ها از طریق سامانه ثنا قابل رسیدگی است.

دیگر شیوه ی مرسوم، پیگیری با استفاده از کد ملی از طریق سامانه ثنا است؛ کافی است با کد ملی خود وارد بخش مربوطه شوید تا پرونده های مرتبط نمایش یابند و از ابلاغ ها و وضعیت رسیدگی مطلع شوید.

انواع دعاوی قابل پیگیری در دیوان عدالت اداری

دیوان عدالت اداری مرجع رسیدگی به دعاوی ناشی از اقدامات و تصمیم های دستگاه های اجرایی و نهادهای عمومی است. از مهمترین دعاوی که در این دادگاه رسیدگی می شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد :

ابطال مصوبات، آیین نامه ها و بخشنامه ها

دیوان می تواند مصوبات، آیین نامه ها و بخشنامه هایی را که خارج از حدود قانونی یا برخلاف ترتیب وضع شده اند ابطال کند. شکایت علیه مصوبات نهادها، وزارتخانه ها، شوراها و شهرداری ها معمولاً در این قالب مطرح می شود. هدف اصلی، جلوگیری از اجرای قواعدی است که با قانون مغایرت دارند یا ترتیب صحیح تصویب در آن رعایت نشده است.

دعاوی استخدامی و انتصابات

اختلافات مرتبط با استخدام، انتصاب، انتقال، معلق شدن یا عزل کارکنان دستگاه های دولتی از موارد پرتکرار است. کارکنان می توانند تصمیمات اداری و آرای هیأت های اداری را در دیوان اعتراض کنند. دیوان می تواند احکام مربوط به بازگرداندن شاغل، لغو عزل یا اصلاح روند اداری را صادر کند.

دعاوی مربوط به حقوق، مزایا و بازنشستگی

مطالبات مالی کارکنان شامل حقوق معوق، مزایای قانونی، فوق العاده ها و مسائل بازنشستگی در دیوان پیگیری می شود. اغلب اختلاف بر سر محاسبه، به رسمیت شناخته شدن مزایا یا پرداخت های بازنشستگی است. دیوان با بررسی اسناد و استعلام ها می تواند حکم به پرداخت یا اصلاح محاسبات بدهد.

کمیسیون ماده 100

آرای کمیسیون ماده 100 شهرداری درباره خلاف های ساختمانی و مباحث شهرسازی قابل اعتراض در دیوان هستند، به خصوص وقتی که تصمیم کمیسیون منجر به تضییع حقوق یا نقض مقررات شده باشد. رسیدگی در دیوان معمولاً درباره ابطال رأی، تغییر نوع برخورد یا تعیین تکلیف مالکیت و وضعیت ملک است. شاکیان می توانند مالکین، همسایگان یا مراجع ذی نفع باشند.

دعاوی قراردادی و معاملات با دولت

اختلافات ناشی از قراردادهای دولتی، پیمان ها و قراردادهای تأمین کالا و خدمات که طرف آن ها دستگاه های اجرایی است در دیوان مطرح می شود. موضوعات رایج شامل عدم اجرای تعهدات، ادعای خسارت، تفسیر مفاد قرارداد و نقض شرایط مناقصه است. بررسی مستندات قراردادی و سوابق مناقصه در این پرونده ها اهمیت کلیدی دارد.

مطالبه خسارت و جبران زیان از اقدامات دولت

اگر اقدام یا تصمیم اداره ای منجر به ضرر مالی یا توقف فعالیت اقتصادی شود، شاکی می تواند از دیوان جبران خسارت بخواهد. برای اثبات ادعا باید رابطه سببیتی بین اقدام اداری و زیان نشان داده شود. دیوان پس از بررسی، ممکن است حکم به پرداخت خسارت یا جبران مناسب صادر کند.

آرای هیأت های بدوی و تخلفات اداری

آرای هیأت های رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان و بعضی تصمیمات انتظامی قابل اعتراض در دیوان هستند. دیوان می تواند آرای این هیأت ها را تأیید، نقض یا جهت بازنگری به مرجع مذکور اعاده کند. این دسته از دعاوی معمولاً پیرامون انضباط، تعلیق یا مجازات های اداری است.

درخواست دستور موقت و توقف اجرای تصمیمات

در مواردی که اجرای رأی یا تصمیم اداری موجب ضرر جبران ناپذیر شود، شاکی می تواند تقاضای دستور موقت کند تا اجرای آن متوقف بماند تا حکم نهایی صادر شود. صدور دستور موقت مستلزم اقناع قاضی نسبت به فوریت و احتمال احراز حق شاکی است. این سازوکار برای جلوگیری از ایجاد آثار غیرقابل جبران کاربردی است.

دعاوی مربوط به املاک، اراضی دولتی و رفع تصرف

اختلافات بر سر مالکیت، وضعیت تصرف و تعیین تکلیف اراضی دولتی یا تداخل بین حقوق خصوصی و عمومی از موضوعات مهم دیوان است. شکایات مرتبط با رفع تصرف، انتقال سند یا تعیین کاربری می تواند در دیوان مطرح شود. در این پرونده ها بررسی اسناد ثبتی، سوابق اداری و مدعیات طرفین اهمیت فراوان دارد.

وکیل دیوان عدالت اداری کمک بگیرید

دیوان عدالت اداری به دلیل اینکه موضوعاتی که در آن مطرح می شود، بسیار تخصصی هست، بهتر است قبل از هر شکایتی با یک وکیل دیوان عدالت اداری مشورت داشته باشید.

وکیل دیوان عدالت اداری با توجه به سابقه ای که دارد، می داند که در تنظیم دادخواست از چه ماده قانون هایی استفاده نماید و این اجازه را دارد که به صورت حضوری به دیوان عدالت اداری برود و با قاضی پرونده صحبت کند.