انواع سنگ ساختمانی
در این مقاله قصد داریم در مورد انواع سنگ ساختمانی اشاره کنیم و چرا این سنگ ها امروزه کاربرد گسترده ای در ساختمان سازی دارند، گرانیت ، مرمریت، تراورتن و انواع دیگر سنگ ها
سنگ ساختمانی به سنگی گفته می‌شود که به دلیل داشتن ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مناسب، در ساخت و ساز به کار می‌رود. سنگ‌های ساختمانی از نظر منشأ تشکیل به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند
در این مقاله انواع سنگ و کاربرد آن در ساختمان سازی را بیان خواهیم کرد، در طبیعت سه نوع سنگ داریم : رسوبی ، آذرین و دگرگون می باشند
سنگ‌های آذرین، سنگ‌هایی هستند که از سرد شدن مواد مذاب در داخل یا خارج از زمین تشکیل می‌شوند. این مواد مذاب، ماگما نام دارند و در عمق زمین یا در سطح زمین، در اثر فعالیت‌های آتشفشانی ایجاد می‌شوند.
سنگ‌های آذرین بر اساس محل تشکیل به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- سنگ‌های آذرین درونی: این سنگ‌ها در عمق زمین تشکیل می‌شوند و به دلیل سرد شدن آهسته ماگما، دارای بلورهای درشت هستند. گرانیت، گابرو و دیوریت از جمله سنگ‌های آذرین درونی هستند.
- سنگ‌های آذرین بیرونی: این سنگ‌ها در سطح زمین تشکیل می‌شوند و به دلیل سرد شدن سریع ماگما، دارای بلورهای ریز هستند. بازالت، آندزیت و ریولیت از جمله سنگ‌های آذرین بیرونی هستند.
سنگ‌های رسوبی، سنگ‌هایی هستند که از ته‌نشین شدن مواد موجود در آب تشکیل می‌شوند. این مواد می‌توانند از بقایای گیاهان و جانوران، مواد معدنی حل شده در آب و مواد جامد فرسایش یافته از زمین باشند.
سنگ‌های رسوبی بر اساس نوع مواد تشکیل‌دهنده به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- سنگ‌های رسوبی شیمیایی: این سنگ‌ها از ته‌نشین شدن مواد معدنی حل شده در آب تشکیل می‌شوند. سنگ‌های آهک، دولومیت و گچ از جمله سنگ‌های رسوبی شیمیایی هستند.
- سنگ‌های رسوبی بیوشیمیایی: این سنگ‌ها از بقایای گیاهان و جانوران تشکیل می‌شوند. سنگ‌های رسوبی کربناتی، سنگ‌های رسوبی سیلیکاتی و سنگ‌های رسوبی آلی از جمله سنگ‌های رسوبی بیوشیمیایی هستند.
- سنگ‌های رسوبی آواری: این سنگ‌ها از ته‌نشین شدن مواد جامد فرسایش یافته از زمین تشکیل می‌شوند. ماسه‌سنگ، کنگلومرا و شیل از جمله سنگ‌های رسوبی آواری هستند.
سنگ‌های رسوبی نقش مهمی در تشکیل پوسته زمین دارند. این سنگ‌ها همچنین منبع مهمی برای مواد معدنی و سوخت‌های فسیلی هستند.
سنگ‌های دگرگون، سنگ‌هایی هستند که از تغییر شکل سنگ‌های اولیه در اثر عواملی مانند دما، فشار و ترکیب شیمیایی تشکیل می‌شوند. این عوامل می‌توانند در اثر فعالیت‌های آتشفشانی، چین‌خوردگی و کوه‌زایی ایجاد شوند.
سنگ‌های دگرگون بر اساس نوع تغییراتی که در آنها رخ می‌دهد به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- سنگ‌های دگرگون درجه پایین: این سنگ‌ها تغییرات اندکی در مقایسه با سنگ اولیه خود داشته‌اند. گنیس، شیست و میکاش از جمله سنگ‌های دگرگون درجه پایین هستند.
- سنگ‌های دگرگون درجه متوسط: این سنگ‌ها تغییرات بیشتری در مقایسه با سنگ اولیه خود داشته‌اند. سنگ مرمر، کوارتزیت و هورنفلس از جمله سنگ‌های دگرگون درجه متوسط هستند.
- سنگ‌های دگرگون درجه بالا: این سنگ‌ها تغییرات زیادی در مقایسه با سنگ اولیه خود داشته‌اند و ساختار اولیه خود را کاملاً از دست داده‌اند. آمفیبولیت، گرافیت و سرباره از جمله سنگ‌های دگرگون درجه بالا هستند.
سنگ‌های دگرگون نقش مهمی در تشکیل پوسته زمین دارند. این سنگ‌ها همچنین منبع مهمی برای مواد معدنی هستند.
انواع سنگ‌های رسوبی
انواع سنگ‌های رسوبی عبارتند از :
- سنگ آهک: سنگ آهک یک سنگ رسوبی است که عمدتاً از کلسیت، یک شکل کریستالی از کربنات کلسیم تشکیل شده است. سنگ آهک یکی از رایج ترین سنگ های روی زمین است و در طیف گسترده ای از رنگ ها، از سفید و خاکستری گرفته تا قهوه ای و سیاه یافت می شود.
- سنگ مرمر: سنگ مرمر، یکی از جذاب‌ترین و کاربردی‌ترین مصالح ساختمانی است که از آهک ساخته شده و خواص منحصر به فردی دارد. این سنگ، با رنگ‌های متنوع از جمله سفید، آبی، نباتی، قهوه‌ای و پرتقالی در دسترس است. استفاده از سنگ مرمر در پروژه‌های لوکس، به زیبایی و ارتقاء ارزش ملک کمک می‌کند.
- سنگ تراورتن: سنگ تراورتن یک سنگ رسوبی است که از رسوب کربنات کلسیم در چشمه‌های آب گرم تشکیل می‌شود. این سنگ در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها، از سفید و خاکستری گرفته تا قهوه‌ای و سیاه یافت می‌شود.
سنگ تراورتن دارای مزایای زیر است:
- دوام: سنگ تراورتن یک سنگ بسیار بادوام است که می‌تواند سال‌ها دوام بیاورد.
- زیبایی: سنگ تراورتن در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها و بافت‌ها موجود است که می‌تواند به ایجاد ظاهری زیبا و جذاب در ساختمان کمک کند.
- قیمت مناسب: سنگ تراورتن نسبت به سایر مواد ساختمانی مانند سنگ مرمر و گرانیت، قیمت مناسبی دارد.
سنگ تراورتن برای کاربردهای مختلفی در ساختمان سازی، از جمله نمای ساختمان، کف سازی، دیواره سازی و تزئینات داخلی و خارجی استفاده می‌شود. در دسته تراورتن ها؛ تراورتن آتشکوه، تراورتن عباس آباد، تراورتن حاجی آباد، ترارتن دره بخاری، تراورتن طرق، تراورتن شکلاتی، تراورتن آبگرم، تراورتن سیلور و … جز دسته سنگ‌های بسیار پرمصرف در صنعت سنگ ساختمانی می‌باشد
- سنگ ماسه سنگ: ماسه سنگ یک سنگ رسوبی است که از ته نشین شدن ذرات ماسه تشکیل می شود. ذرات ماسه می توانند از سنگ های فرسایش یافته، مواد معدنی حل شده در آب و حتی بقایای گیاهان و جانوران تشکیل شده باشند.
ماسه سنگ ها در طیف گسترده ای از رنگ ها، از سفید و خاکستری گرفته تا قهوه ای و قرمز یافت می شوند. رنگ ماسه سنگ به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع مواد تشکیل دهنده آن، وجود ناخالصی ها و نحوه تشکیل آن.
ماسه سنگ ها دارای مزایای زیر هستند:
- دوام: ماسه سنگ ها سنگ هایی بسیار بادوام هستند که می توانند سال ها دوام بیاورد.
- زیبایی: ماسه سنگ ها در طیف گسترده ای از رنگ ها و بافت ها موجود هستند که می تواند به ایجاد ظاهری زیبا و جذاب در ساختمان کمک کند.
- قیمت مناسب: ماسه سنگ ها نسبت به سایر مواد ساختمانی مانند سنگ مرمر و گرانیت، قیمت مناسبی دارند.
ماسه سنگ ها برای کاربردهای مختلفی در ساختمان سازی، از جمله نمای ساختمان، کف سازی، دیواره سازی و تزئینات داخلی و خارجی استفاده می شوند.
انواع سنگ‌های آذرین
سنگ‌های آذرین نیز در صنعت ساختمان سازی استفاده گسترده دارند و با توجه به ساختار تشکیل این نوع سنگ و مقاومت بسیار بالایی دارند و همین دلیل سبب استفاده گسترده از این نوع سنگ در صنعت ساختمان سازی شده است
در زیر انواع سنگ آذرین را نام برده ایم
- گرانیت : گرانیت یک سنگ آذرین درونی است که از خنک شدن و جامد شدن ماگما در زیر سطح زمین تشکیل می شود. گرانیت عمدتاً از کوارتز، فلدسپار و میکا تشکیل شده است.
گرانیت در طیف گسترده ای از رنگ ها، از خاکستری و سفید گرفته تا قهوه ای و قرمز یافت می شود. رنگ گرانیت به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله ترکیب شیمیایی آن، وجود ناخالصی ها و نحوه تشکیل آن.
گرانیت یک سنگ بسیار بادوام و محکم است. این سنگ به دلیل زیبایی و مقاومت، برای کاربردهای مختلفی استفاده می شود. گرانیت‌های معروف در صنعت سنگ ساختمانی عبارتند از گرانیت الموت، گرانیت مراورید مشهد ، گرانیت خرمدره ، گرانیت مشکی نطنز، گرانیت مشکی چایان، گرانیت مشکی تویسرکان و …
- سنگ بازالت یک سنگ آذرین بیرونی است که از خنک شدن و جامد شدن گدازه در سطح زمین یا نزدیک سطح زمین تشکیل می شود. بازالت عمدتاً از پیروکسن، اولیوین و فلدسپات تشکیل شده است.
بازالت در طیف گسترده ای از رنگ ها، از سیاه و خاکستری گرفته تا قهوه ای و قرمز یافت می شود. رنگ بازالت به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله ترکیب شیمیایی آن، وجود ناخالصی ها و نحوه تشکیل آن.
بازالت یک سنگ نسبتاً ارزان قیمت است. این سنگ می تواند به ایجاد یک ظاهر زیبا و بادوام در هر فضایی کمک کند. سنگ بازالت یک سنگ مهم از نظر اقتصادی و زیست محیطی است. این سنگ منبع مهمی برای مواد ساختمانی و محصولات صنعتی است و همچنین نقش مهمی در حفظ محیط زیست ایفا می کند.
دیوریت یک سنگ آذرین نفوذی است که از خنک شدن و جامد شدن ماگما در زیر سطح زمین تشکیل می شود. دیوریت عمدتاً از فلدسپات پلاژیوکلاز، بیوتیت، هورنبلند و پیروکسن تشکیل شده است.
دیوریت در طیف گسترده ای از رنگ ها، از خاکستری و سفید گرفته تا قهوه ای و قرمز یافت می شود. رنگ دیوریت به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله ترکیب شیمیایی آن، وجود ناخالصی ها و نحوه تشکیل آن.
دیوریت یک سنگ بسیار بادوام و محکم است.
سنگ‌های دگرگون
سنگ مرمریت یک سنگ دگرگون است که از دگرگونی سنگ آهک در اثر فشار و دمای بالا تشکیل می شود. سنگ مرمر عمدتاً از کلسیت، یک شکل کریستالی از کربنات کلسیم تشکیل شده است.
سنگ مرمر در طیف گسترده ای از رنگ ها و طرح ها یافت می شود. رنگ سنگ مرمر به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله ترکیب شیمیایی سنگ آهک اولیه، دما و فشاری که سنگ مرمر در آن تشکیل شده است و وجود ناخالصی ها.
سنگ مرمر یک سنگ بسیار زیبا و بادوام است.
سنگ مرمر یک سنگ گران قیمت است، اما ارزش بالایی دارد. این سنگ می تواند به ایجاد یک ظاهر زیبا و مجلل در هر فضایی کمک کند.
ویژگی های سنگ مرمریت
سنگ مرمریت دارای ویژگی های زیر است:
- سختی: سنگ مرمر یک سنگ نسبتاً سخت است و می تواند به راحتی خراشیده نشود.
- مقاومت: سنگ مرمر یک سنگ نسبتاً مقاوم است و می تواند در برابر سایش، ضربه و سایر عوامل مخرب مقاومت کند.
- دوام: سنگ مرمر یک سنگ نسبتاً بادوام است و می تواند سال ها دوام بیاورد.
- زیبایی: سنگ مرمر در طیف گسترده ای از رنگ ها و طرح ها یافت می شود و می تواند به ایجاد یک ظاهر زیبا و جذاب در هر فضایی کمک کند.
مرمریت ها تنوع گسترده ای در صنعت سنگ ساختمانی دارند، مرمریت پرطاووسی ارسنجان، مرمریت بسطام، مرمریت مهکام، مرمریت دهبید، مرمریت پرشین، مرمریت سیمکان و … از معرف ترین مرمریت های موجود در بازار برای صنعت سنگ ساختمانی هستند
سنگ‌های ساختمانی باید دارای ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مناسبی باشند تا بتوانند در شرایط محیطی مختلف، مقاومت و پایداری لازم را داشته باشند. برخی از مهم‌ترین خواص سنگ ساختمانی عبارتند از:
- مقاومت فشاری
- مقاومت کششی
- مقاومت خمشی
- جذب آب
- سختی
- ضریب انبساط حرارتی
- ضریب جذب صدا
- کاربرد سنگ ساختمانی
سنگ ساختمانی در طیف گسترده‌ای از کاربردهای ساختمانی استفاده می‌شود. برخی از مهم‌ترین کاربردهای سنگ ساختمانی عبارتند از:
- نماکاری ساختمان
- کفپوش
- پله
- ستون
- تخته سنگ
- آجر
- اسلب
استخراج سنگ ساختمانی
استخراج سنگ ساختمانی معمولاً با استفاده از روش‌های زیر انجام می‌شود:
- روش روباز
- روش زیرزمینی
فرآوری سنگ ساختمانی
پس از استخراج، سنگ ساختمانی باید فرآوری شود تا به شکل و ابعاد مورد نظر درآید. فرآوری سنگ ساختمانی معمولاً شامل مراحل زیر است:
شکستن
ساب
صیقل
پولیش
تجارت سنگ ساختمانی
بازار سنگ ساختمانی در جهان بسیار گسترده است و هر ساله حجم زیادی از سنگ ساختمانی در سراسر جهان تولید و معامله می‌شود. ایران یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان مهم سنگ ساختمانی در جهان است.
منبع : درنیکااستون
