۸ تمرین موثر برای گفتار درمانی سکته مغزی در منزل
بسیاری از افراد که سکته مغزی را در دوران بزرگسالی تجربه می‌کنند دچار اختلالات گفتاری پس از این عارضه می‌شوند. سکته مغزی یا حادثه عروق مغزی می‌تواند با تحت تأثیر قرار دادن یک یا چند قسمت از مغز به آن آسیب وارد کند. برخی از رایج‌ترین مشکلاتی که افراد پس از سکته مغزی با آن مواجه می‌شوند به شرح زیر هستند:
- مشکل در درک زبان
- مشکل در صحبت کردن
- مشکل در تولید زبان گفتاری یا آفازی
- دیس آرتری عضلات صورت و دهان
برای درمان اختلالات پس از سکته مغزی به طور معمول از تمرینات گفتار درمانی خاصی استفاده می‌شود. از جمله این تمرینات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمرینات تنفسی
- تمرینات زبان به داخل و خارج، بالا و پایین و پهلو
- تمرین لبخند زدن
- تمرین بوسه زدن
- تکرار صامت‌ها و مصوت‌ها
- تولید جملات کامل
- انجام بازی با کلمه‌ها
- نام‌گذاری تصاویر یا استفاده از کارت‌های تصویری
موارد نام برده از جمله تمرین‌هایی هستند که در روند گفتار درمانی پس از سکته مغزی از آنها بسیار استفاده می‌شود و با توجه به وضعیت فرد و شدت اختلال گفتار از آنها استفاده می‌کنند.
تمرینات گفتار درمانی پس از سکته مغزی با برانگیختن نوروپلاستیسیتی نقش مهمی در بهبود مهارت‌های زبانی خواهند داشت. نوروپلاستیسیتی به توانایی مغز در سیم‌کشی مجدد خود گفته می‌شود که از طریق آن نواحی سالم مغز می‌توانند عملکرد زبان را به عهده بگیرند. با تمرینات گفتار درمانی مناطق جدیدی از مغز تشویق می‌شوند تا عملکرد گفتار و ارتباطات را به عهده بگیرند.
اختلالات تکلم مربوط به سکته مغزی چیست؟
اختلالات تکلم مربوط به سکته مغزی معمولاً به عنوان آفازی (Aphasia) شناخته می‌شوند. این اختلالات زمانی رخ می‌دهند که بخش‌هایی از مغز که مسئول زبان و گفتار هستند آسیب بینند. این بخش‌ها به طور معمول در نیمکره چپ قرار گرفته‌اند و باعث اختلال در گفتار می‌شوند. انواع مختلفی از آفازی وجود دارد که به شرح زیر هستند:
آفازی بروکا
افراد مبتلا به این آفازی قادر به درک معنی جملات هستند؛ اما در تولید گفتار مشکل دارند. گفتار این افراد آهسته، بریده‌بریده و همراه با تلاش زیاد است. جملات افراد دچار آفازی بروکا به طور معمول ناقص است و افراد ممکن است در هنگام تکلم نتوانند کلمه مناسب را پیدا کنند.
آفازی ورنیکه
افراد مبتلا به این نوع آفازی می‌توانند به طور نسبی جملات روانی را تولید کنند؛ اما گفتار آنها بی‌معنی و پراکنده است. در واقع فرد در این آفازی جملات نامناسبی را به کار میبرد و همچنین ممکن است دچار مشکل در درک گفتار دیگران باشد.
آفازی هدایت
این نوع آفازی باعث ایجاد مشکل در تکرار کلمات و جملات می‌شود؛ اما در روند آن فهم زبان و تولید گفتار به نسبت خوب انجام می‌شود.
آفازی آنومیک
افراد مبتلا به آفازی آنومیک در یافتن کلمات دچار مشکل هستند و این مشکل به خصوص در هنگام تلفظ اسامی اشیا یا افراد بیشتر دیده می‌شود. گفتار این افراد به طور معمول روان است؛ اما در طی آن مکث بسیاری دارند تا کلمات مناسب را جستجو کنند.
موارد نام برده از جمله اختلالات تکلم مربوط به سکته مغزی هستند که با تمرینات مؤثر برای گفتار درمانی به شکل قابل توجهی بهبود می‌یابند.
بهبود اختلالات تکلم سکته مغزی با گفتار درمانی ممکن است؟
بهبود اختلالات تکلم سکته مغزی با گفتار درمانی ممکن است و در واقع گفتار درمانی یکی از اصلی‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای کمک به افرادی است که پس از سکته مغزی دچار مشکلات زبانی و گفتاری (مانند آفازی) شده‌اند. با این وجود بهبود اختلالات تکلم به موارد متعددی بستگی دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
زمان آغاز گفتار درمانی
زمان آغاز گفتار درمانی نقش مهمی در میزان بهبودی فرد دارد. شروع زود هنگام گفتار درمانی پس از سکته می‌تواند تأثیر بیشتری بر بهبود فرد داشته باشد.
میزان شدت آسیب مغزی
از دیگر مواردی که بر روی بهبود اختلالات تکلم اثر دارد شدت آسیب است. افرادی که آسیب‌های مغزی خفیف‌تری را پس از سکته مغزی تجربه کرده‌اند اغلب روند بهبودی ساده‌تری دارند.
پایداری و تعهد فرد به درمان
موفقیت گفتار درمانی به تداوم جلسات و تمرین‌های مداوم بستگی دارد و به همین دلیل بسیار مهم است فرد به شکل مداوم در جلسات گفتار درمانی شرکت کند و تمرین‌های خود را به درستی انجام دهد.
حمایت خانواده و محیط
از دیگر مواردی که بر سرعت روند درمان تأثیر می‌گذارد حمایت خانواده و اطرافیان است. این کار می‌تواند باعث افزایش انگیزه بیمار و بهبودی سریع‌تر فرد شود.
بهترین مرکز گفتار درمانی چه ویژگی‌هایی دارد؟
بسیاری از افراد که دچار اختلالات گفتاری در خود و یا کودکشان‌اند و در تهران زندگی می‌کنند به دنبال بهترین مرکز گفتار درمانی تهران هستند. در هنگام انتخاب بهترین مرکز گفتار درمانی تهران باید به موارد زیر توجه کرد تا بهترین انتخاب صورت گیرد:
تخصص و تجربه متخصصان گفتار درمانی
بسیار مهم است افرادی که در مرکز گفتار درمانی مشغول فعالیت هستند متخصصانی با تجربه باشند که تحصیلات عالی در زمینه گفتار درمانی دارند. همچنین بسیار مهم است این افراد با روش‌های جدید درمانی آشنا باشند.
توانایی ارزیابی دقیق و ارائه برنامه شخصی سازی شده
از دیگر ویژگی‌های بهترین مرکز گفتار درمانی این است که متخصصان آن مجموعه بتوانند به شکل بسیار دقیق یک ارزیابی کامل از مشکل فرد داشته باشند و سپس یک برنامه درمانی مناسب را با توجه به شرایط فرد ارائه کنند.
تنوع در روش‌های درمانی و ابزارهای کمکی
از دیگر موارد مهم استفاده از تکنولوژی‌هایی همچون نرم‌افزارهای کامپیوتری، اپلیکیشن‌ها و ابزارهای الکترونیکی برای کمک به بهبود گفتار و زبان در روند درمان است. همچنین باید متخصصان مجموعه بتوانند از رویکردهایی مانند روش‌های تعاملی، تمرینات گروهی و حتی استفاده از هنر و موسیقی در روند درمان خود استفاده کنند.
تمام موارد نام برده باید در هنگام انتخاب بهترین مرکز گفتار درمانی تهران در نظر گرفته شود. یکی از مراکزی که تمام ویژگی‌های ذکر شده را دارد کلینیک گفتار درمانی آسان است. این مرکز گفتار درمانی از سال ۱۳۹۲ با مدیریت حسن پونکی آغاز به کار کرده و به عنوان کلینیک گفتار درمانی در غرب تهران می‌تواند به افراد این منطقه و سایر بخش‌های تهران انواع خدمات گفتار درمانی را ارائه دهد. گفتار درمانی اختلال فلج مغزی، گفتار درمانی لکنت و گفتار درمانی اختلال آفازی یا زبان‌پریشی از جمله درمان‌هایی هستند که در این مرکز به بهترین شکل ممکن ارائه می‌شوند.
