شقاق یا زخم مقعد چیست؟
شقاق یا زخم مقعد چیست؟
بیماری شقاق (فیشر) یا همان زخم مقعد بیماری نسبتا شایع است که تقریباً از هر سه نفر یک نفر به آن مبتلا است. این بیماری مزمن باید سریع و فوری درمان شود. در غیر این صورت ممکن است، عوارض ناخوشایند این بیماری ظاهر شوند. مهمترین علت شقاق یبوست مداوم و مزمن است، مقعد ناحیه ای بسیار حساس است که اگر تحت فشار قرار گیرد، ممکن است دچار آسیب هایی همچون زخم مقعدی شود. در ادامه این مقاله می خواهیم به هر آنچه که باید در مورد شقاق بدانید، بپردازیم؛
شقاق مقعدی چیست؟
شقاق بیماری شایعی است که می‌تواند در هر جای بدن مثل لب نوک سینه کف پا و …ایجاد شود. اما شایع ترین نوع این بیماری نوع مقعدی است که درست بر روی دریچه مقعد شکل گرفته و عضله مقعدی را به دو نیم تقسیم میکند.
این بیماری زخم عمیق و به شدت دردناکی است که ترمیم شدن آن به سختی انجام میشود. این زخم به شکل طولی روی عضله اسفنکتر مقعد ایجاد می شود.
عمق این زخم در ابتدا کمتر بوده و تنها مخاط ناحیه مقعد را تحت تاثیر قرار می دهد. اما بعد تدریج زخم عمیق تر شده و حتی ممکن است پوست و عضله را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
به همین ترتیب انواع شقاق عبارتند از؛
- شقاق حاد؛وقتی علائم شقاق خفیف تر بوده و نیز بیماری به تازگی ایجاد شده و عمق کمتری نیز دارد، از نوع حاد می باشد.
- شقاق مزمن؛چنانچه علائم بیماری پیشرفت کرده و شدت یابند،علائم زخم بیشتر شده و درمان پیچیده تر از قبل خواهد بود، در این حالت شقاق از نوع مزمن خواهد بود.
علائم زخم مقعد
علائم بیماری متناسب با میزان پیشرفت و نوع آن متفاوت است. در ادامه به مجموعه ای از علائم که ممکن است بیماران با شدت های متفاوت ای آن را تجربه کنند، اشاره می کنیم:
- درد و التهاب شدید ناحیه مقعد
- خونریزی یا خون در مدفوع (در این موارد رنگ خون قرمز و روشن است.)
- سوزش و خارش
- مشاهده زخمی طولی و عمیق
- به تاخیر انداختن در دفع به دلیل درد شدید به خصوص در کودکان
علت
علت بیماری اسپاسم و فشار شدید داخل عضله است. عواملی از جمله یبوست می توانند به افزایش شدت این بیماری کمک کنند. از عواملی که شرایط ایجاد شقاق را مهیا می کنند، می توانیم به این موارد اشاره کنیم.
- بارداری
- زایمان
- یبوست یا اسهال مزمن
- برقراری رابطه جنسی مقعدی
- زور زدن برای دفع مدفوع
- تاخیر در دفع مدفوع
- اضافه وزن
درمان شقاق مقعدی چیست؟
اولین راه درمان این بیماری مراقبت های خانگی و تغییر رژیم غذایی جهت کنترل یبوست است. در این موارد پزشکان توصیه می‌کنند با مصرف داروهای گیاهی و خوراکی های حاوی فیبر یبوست را درمان کنید تا به این ترتیب به درمان زخم مقعد کمک شود. اما چنانچه بیماران با مراقبت ها و درمان های خانگی در طی یک هفته مشکلشان برطرف نشود، باید از راههای دیگری برای درمان اقدام کنند.
تاخیر در درمان این بیماری به هیچ وجه توصیه نمی شود، زیرا هر چقدر دیر تر برای درمان های موثر اقدام کنید، عمق زخم بیشتر شده و و درمان پیچیده تر خواهد شد. در ادامه به معرفی و بررسی انواع روشهای درمان شقاق می پردازیم.
لیزر شقاق مقعد
در بین روش هایی که برای درمان این بیماری وجود دارند، بهترین راهکار لیزر شقاق مقعد است. لیزر جدیدترین روش درمان شقاق و روشی سرپایی و بدون درد خونریزی است. که تنها در یک جلسه این بیماری را برای همیشه از بین می برد.
در این روش بسته به نوع شقاق با تابش اشعه لیزر زخم را ترمیم کرده و از بین میبرند. از مزیت های درمان با این روش می‌توان به این موارد اشاره کنیم:
- درمان سریع و سرپایی بدون نیاز به بستری در بیمارستان
- درمان شقاق بدون درد و خونریزی
- نتیجه گیری فوری از درمان و کاهش سریع درد
- ترمیم سریع زخم بدون نیاز به دوره نقاهت و بستری در بیمارستان
- صرفه جویی در زمان و هزینه ها
برای اطلاع از هزینه درمان شقاق با لیزر به وب سایت کلینیک عابدیان مراجعه نمایید.
عمل جراحی شقاق مقعد
یکی دیگر از روش های درمان این بیماری عمل جراحی است. روش سنتی در بیمارستان و تحت بیهوشی کامل انجام می شود. مدتهاست که پزشکان از این روش ها جهت درمان بیماری استفاده نمی کنند، زیرا جراحی ممکن است با آسیب ها و عوارضی مثل بی اختیاری در کنترل مدفوع گاز روده و عفونت شدید همراه باشد.
برای جراحی شقاق دو روش وجود دارد. که شامل موارد زیر می باشد:
- اسفنکتروتومی
در این روش جراحی عضله اسفنکتر مورد جراحی قرار گرفته و بخشی از آن قطع شده تا اسپاسم عضله رفع شود. بسته به اندازه شقاق اسفنکتروتومی به دو روش باز و بسته انجام میشود. در روش باز زخم را بدون بخیه رها می کنند تا خود به خود ترمیم شود.
- فیشرکتومی
در این روش زخم و قسمتی از اطراف آن در طی جراحی برداشته میشود. همچنین ممکن است از یک برش عمیق در عضله ایجاد شود تا به این ترتیب اسپاسم عضله رفع گردد.
از معایب درمان شقاق به روش جراحی می‌توان به این موارد اشاره کنیم؛
- حداقل دو شب بستری در بیمارستان
- صرف زمان و هزینه بیشتر
- نیاز به دوران نقاهت و استراحت حداقل یک هفته ای در منزل
- درد و خونریزی
- احتمال بروز عوارضی مثل عفونت و یا بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز روده
روش های خانگی
همانطور که اشاره کردیم درمان های خانگی خط اول درمان هستند اما چنانچه زخم شقاق در طی یک هفته با این روش‌ها نیافت باید برای جراحی اقدام کنید.
- مصرف فیبر بیشتر: بهتر است بیماران حداقل در طول روز ۳۰ گرم فیبر مصرف کنند، این ماده با جذب مایعات روده، حجم مدفوع را افزایش و به درمان یبوست کمک می کند. برای تامین این ماده در بدن مصرف انواع میوه ها، سبزیجات و غلات را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- نوشیدن آب و مایعات کافی: نوشیدن آب به دفع سموم بدن و نرم کردن مدفوع و درمان یبوست کمک میکند،بیماران باید در طول روز ۸ تا ۱۰ لیوان آب در طول روز بنوشند.
- ورزش: ورزش می تواند یبوست را کنترل و حرکات روده را منظم کند. تمرین بیماران باید حداقل ۳۰ دقیقه در طول روز را به ورزش‌های سبک مثل پیاده‌روی اختصاص دهند.
- پماد های بدون نسخه؛در برخی موارد مصرف پماد می‌تواند در درمان این بیماری موثر باشد. این پماد ها با کاهش علائم درد خارش و سوزش می توانند به تسکین بیماری کمک کند. اما در برخی موارد نیز تاثیری در درمان عارضه ندارد. مصرف پماد ها نیز برای ۷ روز مجاز است،اگر بیماری در طی این مدت رفع نشود باید از روشهای دیگری استفاده نمود.
